Մենք այս ամիս ուսումնասիրեցինք մշո բարբառը։ Մշո բարբառը ինձ համար նոր բացահայտում էր։

Մշո բարբառը հայերենի կը ճյուղի խոշորագույն բարբառներից մեկն է։

Խոսվել է պատմական Հայաստանի Վանա լճի հյուսիսային, արևմտյան և հարավային մասերում։ Այժմ խոսվում է Հայաստանի Արագածոտնի, Գեղարքունիքի, Շիրակի, Արմավիրի մարզերում, ինչպես նաև Վրաստանի մի շարք շրջաններում և այլուր։

Ներկան կազմում է կը (կըգրիմ, կըկրդամ) մասնիկով։ Բաղաձայնական համակարգը՝ քառաստիճան (բ՛, բ, պ, փ), կատարում է բաղաձայնական համակարգի երկրորդ տեղաշարժ։

Մշո բարբառի ուսումնասիրության վերաբերյալ հիշատակություններ կան դեռևս 19-րդ դարի վերջերից, իսկ նրա ամբողջական հետազոտությունը կատարվել է 20-րդ դարի առաջին կեսերից, և այդ
գործընթացը շարունակվում է մինչ օրս: Մշո բարբառի լեզվական առանձնահատկությունների քննությամբ զբաղվել են Քերովբե Պատկանյանը, Լևոն Մսերյանցը, Հրաչյա Աճառյանը, Սիրանուշ Բաղդասարյան-Թափալցյանը, Սմբատ Շահնազարյանը, Քերոբ Մադաթյանը,
Բենսեն, Կարօ Սասունին, Սարգիս և Միսակ Բդեյանները, Գևորգ Ջահուկյանը և ուրիշներ:

Ես, որպես վերջաբան, կարող եմ ասել, որ շատ շնորհակալ եմ Պատվելի Թամարից, քանի որ նրա շնորհիվ մենք մեզ անծանոթ բարբառը սովորեցինք շատ հեշտ։ Մենք կարդացինք և փոխադրեցինք շատ իմաստուն առակներ, կազմեցինք բառարան։ Կարծում եմ ՝ մենք կատարեցինք շատ կարևոր գործ, քանի որ կարևոր է իմանալ այն բարբառը, որով խոսել են մեր պապերը։